Sau khi Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi được Quốc hội thông qua vào tháng 7/2025, nhiều người lao động thắc mắc: vì sao mức giảm trừ gia cảnh mới lại chỉ bắt đầu áp dụng từ năm 2026, thay vì áp dụng ngay trong năm 2025?
Đây là câu hỏi rất phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh đời sống người dân đang chịu nhiều áp lực chi tiêu và lạm phát. Hãy cùng Avano và chuyên gia Nguyễn Hoàng Nam – chuyên gia tài chính – pháp lý – thuế doanh nghiệp tại Avano, phân tích chi tiết để hiểu rõ căn cứ pháp lý và tác động thực tế của chính sách này.

Câu hỏi – Trả lời

Chị Lan (nhân viên kế toán tại Hà Nội) hỏi:

“Tôi được biết Luật Thuế TNCN sửa đổi 2025 đã điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lên mức mới. Vậy tại sao chính sách này lại không được áp dụng ngay trong năm 2025 mà phải chờ đến năm 2026?”

Chuyên gia Nguyễn Hoàng Nam tại Avano với hơn 10 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực thuế, đã từng giải quyết rất nhiều trường hợp quyết toán thuế, khai báo thuế cho cá nhân và doanh nghiệp trả lời:

Câu hỏi của chị Lan là một thắc mắc rất chính đáng. Theo Luật Thuế Thu nhập cá nhân sửa đổi, bổ sung năm 2025, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế được nâng từ 11 triệu đồng/tháng lên 15 triệu đồng/tháng, và mức giảm trừ cho người phụ thuộc được nâng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6 triệu đồng/tháng.

Tuy nhiên, chính sách này sẽ chỉ bắt đầu áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, chứ không áp dụng ngay trong năm 2025. Lý do nằm ở ba yếu tố chính:

Căn cứ pháp lý và nguyên tắc thi hành mức giảm trừ gia cảnh mới từ 2026

Theo Điều 152 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 (sửa đổi 2020), các đạo luật có liên quan đến thuế, ngân sách nhà nước thường không áp dụng ngay trong năm tài chính hiện hành, để tránh xáo trộn trong quá trình quyết toán.
Việc quy định thời điểm áp dụng từ ngày 01/01/2026 giúp các cơ quan thuế, doanh nghiệp và cá nhân có thời gian chuẩn bị, điều chỉnh hệ thống phần mềm, kế toán và chính sách nội bộ.

“Nếu áp dụng ngay trong nửa cuối năm 2025, việc điều chỉnh mức giảm trừ sẽ gây khó khăn trong việc xác định nghĩa vụ thuế, gây nhầm lẫn khi quyết toán thuế TNCN cuối năm.”
— Chuyên gia Nguyễn Hoàng Nam, Avano

Tác động của chính sách giảm trừ gia cảnh mới ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước và cân đối tài chính

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, việc tăng mức giảm trừ gia cảnh có thể làm giảm thu ngân sách từ thuế TNCN khoảng 8.000 – 10.000 tỷ đồng/năm.
Nếu áp dụng ngay trong năm 2025, khi ngân sách đã được lập theo chính sách cũ, chính phủ sẽ không kịp điều chỉnh cân đối nguồn thu – chi, đặc biệt trong bối cảnh đang ưu tiên chi cho cải cách tiền lương và an sinh xã hội.

Vì vậy, việc lùi thời gian áp dụng sang năm 2026 là cần thiết để đảm bảo sự ổn định tài chính quốc gia và không gây đột ngột trong chính sách thuế.

Bảo đảm tính đồng bộ với các luật khác có hiệu lực từ 2026

Luật Thuế TNCN sửa đổi 2025 nằm trong gói 5 đạo luật tài chính – thuế – kế toán được Quốc hội thông qua cùng kỳ. Nhiều quy định mới về tiền lương cơ sở, bảo hiểm xã hội, và thuế GTGT cũng bắt đầu có hiệu lực từ 01/01/2026.

Do đó, việc thống nhất thời điểm áp dụng sẽ tránh chồng chéo và đảm bảo sự đồng bộ giữa các sắc thuế, giúp doanh nghiệp và người dân thực hiện thuận lợi hơn.

Ảnh hưởng đến người nộp thuế trong năm 2025

Dù mức giảm trừ gia cảnh chưa tăng trong năm 2025, người nộp thuế vẫn được hưởng lợi gián tiếp từ việc:

• Lương tối thiểu tăng (theo Nghị định 38/2022/NĐ-CP sửa đổi).
• Một số khoản phụ cấp, phúc lợi được miễn thuế theo Thông tư 111/2013/TT-BTC và Thông tư 92/2015/TT-BTC.

Tuy nhiên, người có thu nhập trung bình 15–25 triệu đồng/tháng vẫn sẽ chịu thuế TNCN ở mức tương đối cao. Do đó, việc tăng giảm trừ gia cảnh từ 2026 được xem là bước đi phù hợp, giúp giảm gánh nặng thuế cho hàng triệu người lao động.

So sánh với chính sách giảm trừ gia cảnh tại một số quốc gia

• Thái Lan: Mức giảm trừ cá nhân tương đương 12 triệu đồng/tháng, phụ thuộc 5 triệu đồng/tháng.
• Singapore: Giảm trừ theo bậc phụ thuộc và trình độ học vấn của con cái.
• Việt Nam (2026): Dù mức mới chưa cao so với khu vực, nhưng thể hiện nỗ lực điều chỉnh chính sách thuế gắn với đời sống dân cư.

Kinh nghiệm quyết toán thuế từ Avano

Chuyên gia Nguyễn Hoàng Nam (Avano) chia sẻ:

“Trong quá trình đồng hành cùng doanh nghiệp và cá nhân trong công tác quyết toán thuế, Avano ghi nhận rằng nhiều kế toán và người nộp thuế vẫn còn gặp khó khăn khi áp dụng các quy định, chính sách thuế mới. Theo chia sẻ của chuyên gia Nguyễn Hoàng Nam (Avano), để chủ động thích ứng với những thay đổi về mức giảm trừ gia cảnh và chính sách thuế thu nhập cá nhân áp dụng từ năm 2026, các doanh nghiệp và cá nhân nên chuẩn bị sẵn phần mềm tính thuế, cập nhật đầy đủ thông tin người phụ thuộc, rà soát dữ liệu giảm trừ và kiểm tra tính chính xác của hồ sơ ngay từ năm 2025. Việc chủ động này sẽ giúp hạn chế sai sót, tránh bị truy thu hoặc chậm quyết toán khi chính sách mới có hiệu lực.”

Ngoài ra, Avano khuyến nghị:

• Doanh nghiệp nên cập nhật hệ thống lương và thuế TNCN định kỳ hàng quý, thay vì chờ đến kỳ quyết toán.
• Người lao động nên lưu giữ hồ sơ người phụ thuộc (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, xác nhận của địa phương) để tự động áp dụng mức giảm trừ mới ngay từ 2026 mà không cần kê khai lại.

Kết luận

Việc mức giảm trừ gia cảnh mới áp dụng từ năm 2026 là quyết định có cơ sở pháp lý, tài chính và thực tiễn rõ ràng. Dù người nộp thuế phải chờ thêm một năm, nhưng chính sách này hứa hẹn sẽ giảm gánh nặng thuế, đảm bảo công bằng và hỗ trợ đời sống người dân.

Thay vì lo lắng, người lao động và doanh nghiệp nên tận dụng năm 2025 để chuẩn bị kỹ lưỡng cho giai đoạn chuyển đổi, nhằm tránh rủi ro sai sót trong quyết toán thuế.

Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về quy trình quyết toán thuế hoặc thủ tục đăng ký người phụ thuộc, hãy xem thêm các bài viết trong danh mục “Kiến thức thuế” của chúng tôi hoặc liên hệ đội ngũ chuyên gia Avano để được tư vấn chi tiết theo từng trường hợp cụ thể.