Vụ việc Shark Bình và dự án AntEX/Rabbit đang trở thành tâm điểm chú ý trong cộng đồng blockchain Việt Nam. Từ một dự án được kỳ vọng, AntEX nhanh chóng sụp đổ, để lại thiệt hại lớn cho nhà đầu tư. Sau 4 năm im lặng, Shark Bình mới lên tiếng, khẳng định bản thân cũng là “nạn nhân”. Tuy nhiên, nhiều nghi vấn về trách nhiệm, minh bạch tài chính và mối liên hệ với hệ sinh thái NextTech vẫn còn bỏ ngỏ. Từ câu chuyện này, vấn đề thuế và quản lý tài sản số lại một lần nữa được đặt ra cấp bách.

Tổng quan về vụ dựa án AntEX

Vào năm 2021, dự án AntEX được giới thiệu như một hệ sinh thái blockchain đầy tham vọng: ví điện tử, stablecoin VNDT neo theo đồng Việt Nam, cổng thanh toán và launchpad cho startup. Khi đó, Shark Bình (ông Nguyễn Hòa Bình) được công bố là nhà đầu tư và cố vấn chiến lược của dự án, với cam kết hỗ trợ phát triển lâu dài.

Tuy nhiên, sau khi niêm yết, giá token ANTEX lao dốc mạnh. Có thời điểm, nhà đầu tư tham gia giai đoạn IDO mua token với giá khoảng 0,026 USD đã chịu lỗ hơn 90 %. Cộng đồng bắt đầu đặt câu hỏi về việc “pump & dump” (bơm giá rồi xả), thao túng giá hoặc hoạt động thiếu minh bạch.

Đến tháng 3/2023, AntEX thông báo đổi tên thành Rabbit (RAB), với tỷ lệ quy đổi 1.000 ANTEX = 1 RAB. Đây là động thái gây tranh cãi, vì nhiều người cho rằng đổi tên là cách “vẽ lại biểu đồ”, làm mờ lịch sử sụt giá nghiêm trọng trước đó. Các kế hoạch vốn được quảng bá ban đầu — như stablecoin VNDT, ví điện tử, launchpad — sau đó bị hủy bỏ hoặc không được triển khai. Website, lộ trình (roadmap), kênh truyền thông của dự án cũng rút dần, có lúc biến mất hẳn khỏi không gian mạng.

Trong giai đoạn 2024–2025, giá RAB gần như mất trắng so với đỉnh. Thanh khoản thấp; hoạt động cộng đồng hầu như đình trệ; nhiều nhà đầu tư xem như mất toàn bộ vốn.

Sau khoảng 4 năm im lặng, Shark Bình mới lên tiếng tại một sự kiện blockchain hồi tháng 9/2025. Ông phát biểu rằng nhiều startup tiền số chỉ huy động vốn rồi “biến mất” (theo ông, đến 99% dự án coin thất bại). Ông cũng thừa nhận bản thân bị ảnh hưởng vì “đội kỹ thuật có hành vi sai trái rồi biến mất.”

Tuy nhiên, lời giải thích ấy vấp phải không ít phản ứng từ cộng đồng. Nhiều người đặt câu hỏi: vì sao Shark Bình — với vai trò cố vấn cấp cao — không lên tiếng sớm hơn? Tại sao không công khai bằng chứng? Vai trò thực sự của hệ sinh thái NextTech (công ty do ông sáng lập) với AntEX / Rabbit là gì?

Có phân tích cho rằng mối liên hệ giữa AntEX và hệ sinh thái NextTech rất mật thiết: stablecoin VNDT từng được quảng bá có liên kết với NganLuong.vn — một công ty trong hệ sinh thái NextTech, và người đứng sau AntEX (Lee Le) từng giữ chức CTO tại NextTech. Điều này khiến cho cộng đồng càng nghi ngờ về việc “đóng vai nạn nhân” của Shark Bình.

Nhìn chung, từ một dự án được kỳ vọng cao, AntEX / Rabbit giờ là một trong các vụ việc nổi bật của rủi ro trong đầu tư tiền số tại Việt Nam — với nhiều bài học và nghi vấn chưa có lời đáp thỏa đáng.

Bài học từ AntEX/ Rabbit từ góc nhìn thuế & quản lý tài sản số

Dưới góc nhìn của Avano, từ vụ việc AntEX/ Rabbit có thể rút ra những bài học – đặc biệt nếu đặt trong bối cảnh quản lý tài sản số và thuế trong tương lai:

• Minh bạch pháp lý & trách nhiệm thuế của dự án token
  Khi một dự án phát hành token (gọi vốn qua ICO, IDO…), nếu không có khung pháp lý rõ ràng, khó xác định trách nhiệm tài chính (nộp thuế, kiểm toán, công bố báo cáo). Trong trường hợp như AntEX / Rabbit, việc đổi tên, xóa bỏ thông tin, biến mất website khiến việc truy xuất nguồn gốc giao dịch, dòng tiền trở nên gần như không thể.
• Thu nhập từ tài sản số & định dạng thuế
  Nếu token bị mua bán trên sàn, tạo ra lợi nhuận — thì đây là thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số. Khi khung pháp luật về tài sản số hoàn thiện, cơ quan thuế cần định danh dòng thu nhập này: nó thuộc loại thu nhập chuyển nhượng (giống cổ phiếu, bất động sản) hay loại thu nhập khác. Nếu xác định không rõ, dễ dẫn đến tranh chấp giữa nhà đầu tư và cơ quan thuế.
• Chế tài cho hành vi “rút ruồng”, “vẽ lại biểu đồ”
  Việc đổi tên (AntEX → Rabbit), xóa lịch sử giá, rút khỏi truyền thông, biến mất — nếu có cấu trúc tổ chức và dòng tiền minh bạch, cơ quan thuế hoặc cơ quan điều tra có thể truy xuất được. Nhưng nếu tổ chức chủ dự án không đăng ký, không hạch toán, hoặc thiết lập ở nơi “ẩn danh” — việc xử lý rất khó khăn. Vì vậy, việc bắt buộc công bố thông tin token, cơ cấu đội ngũ, dòng tiền, ví dự án là rất cần trong tương lai.
• Rủi ro khi đầu tư trước – kết thúc sau
  Avano nhận định: khi nhà đầu tư tham gia vào các dự án token sớm, nếu không có cơ chế khấu trừ chi phí, xử lý lỗ, người nắm token “mất trắng” rất dễ dẫn đến tranh chấp thuế, đòi hoàn vốn. Nếu nhà đầu tư có lãi mà khai thuế trễ, phạt chậm nộp, truy thu cũng là vấn đề.
• Kích thích minh bạch & ưu đãi có điều kiện
  Trong giai đoạn thị trường tài sản số chưa ổn định, cơ quan thuế có thể cân nhắc ưu đãi có điều kiện: miễn, giảm thuế cho các dự án hoặc giao dịch token nếu tuân thủ tiêu chí minh bạch, báo cáo đúng hạn, kiểm toán độc lập. Điều này giúp tạo động lực tuân thủ và làm sạch thị trường.
• Khung “sandbox” & thử nghiệm chính sách thuế
  Trong giai đoạn chuyển tiếp, chính phủ có thể áp dụng mô hình sandbox cho tài sản số: để thử nghiệm chính sách thuế, quy định giao dịch, xử lý lỗ/lãi, truy xuất dòng tiền… Nếu dự án nào tham gia vào sandbox và tuân thủ hoàn toàn sẽ được hưởng ưu đãi nhất định. Đây là cách để học từ các vụ việc như AntEX / Rabbit trước khi triển khai quy định chung.

Những nhận định liên quan đến vụ việc của Shark Bình

Shark Bình là nạn nhân hay đồng chịu trách nhiệm?

Theo các bài báo mới, Shark Bình khẳng định ông bị ảnh hưởng, không phải người điều hành chính dự án, “đội kỹ thuật có hành vi sai trái rồi biến mất”. Nhưng phía cộng đồng vẫn hoài nghi, bởi vai trò cố vấn, việc quảng bá, liên kết hệ sinh thái NextTech, quan hệ giữa đội ngũ AntEX và NextTech là khá rõ rệt. Việc im lặng suốt nhiều năm rồi mới lên tiếng cũng khiến nhiều người đặt câu hỏi.
Như vậy, theo Avano, có thể nhận định rằng Shark Bình không thể hoàn toàn vô can – đặc biệt khi ông là nhân vật công khai gắn tên dự án, có ảnh hưởng truyền thông – nhưng mức độ trách nhiệm tài chính, pháp lý cần được xem xét kỹ (ví dụ qua khai báo tài khoản ví, dòng tiền chuyển ra, hợp đồng với đối tác dự án…). Nếu có truy xét pháp lý, ông sẽ cần minh bạch dòng vốn, chứng minh ông không can thiệp trực tiếp hoặc không được chia lợi nhuận từ các hành vi vi phạm.

Bài học cảnh giác cho nhà đầu tư crypto tại Việt Nam

Vụ AntEX/ Rabbit là minh chứng rõ rệt cho rủi ro của việc đặt niềm tin vào dự án chưa minh bạch. Nhà đầu tư cần yêu cầu công bố ví, lịch sử giao dịch, hợp đồng token, cơ cấu gìn giữ quỹ, audit độc lập. Khi có khung pháp luật hoàn chỉnh cho tài sản số, việc chọn dự án tuân thủ sẽ giúp giảm rủi ro.

Ý nghĩa với chính sách thuế & quản lý tài sản số tại Việt Nam

Vụ việc này càng cho thấy việc chậm trễ trong việc ban hành khung pháp lý quản lý tài sản số và thuế là mối rủi ro lớn. Khi có giao dịch token mà không khai báo, không đóng thuế, không minh bạch dòng tiền – khi dự án biến mất, nhà đầu tư là người chịu tổn thất cuối cùng. Do đó, cơ quan thuế, quản lý tài sản số cần nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý, xác định dòng thu nhập từ token, quy trách nhiệm báo cáo và truy xuất dòng vốn.
Ví dụ điển hình là với cổng thanh toán NganLuong – một công ty trong hệ sinh thái NextTech – đã bị truy thu và xử phạt thuế do những vi phạm trong kê khai và hạch toán: trong giai đoạn 2021–2023, NganLuong bị truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp, VAT, thuế thu nhập cá nhân, thuế VAT nộp thay cá nhân kinh doanh. Điều này cho thấy ngay trong hoạt động truyền thống cũng có các sai sót thuế nghiêm trọng trong hệ sinh thái của Shark Bình.

Kịch bản nếu pháp luật “bắt tay” truy xét dự án như AntEX

Nếu cơ quan pháp luật quyết định điều tra dòng tiền của AntEX/ Rabbit – ví dụ qua việc truy xuất giao dịch trên blockchain (nếu còn), xác định ví chủ sở hữu, phân tích tương tác giữa các tài khoản – có thể truy vấn trách nhiệm thuế cho các nhà điều hành, cố vấn, đối tác liên quan. Nếu có lợi nhuận từ việc “bán ra” token, họ có trách nhiệm đóng thuế chuyển nhượng tài sản số hoặc thuế thu nhập cá nhân/thuế doanh nghiệp tùy mô hình áp dụng trong luật tương lai.

Kết luận

Vụ AntEX/ Rabbit cho thấy sự cần thiết cấp bách của việc xây dựng khung pháp lý và chính sách thuế đối với tài sản số tại Việt Nam. Khi chưa có quy định rõ, nhà đầu tư dễ dàng trở thành nạn nhân, trong khi cơ quan quản lý khó truy xuất trách nhiệm.

Nhà đầu tư cần tỉnh táo, yêu cầu minh bạch từ dự án, đồng thời chuẩn bị tinh thần khai báo thuế khi khung pháp luật được ban hành. Về phía cơ quan quản lý, cần sớm hoàn thiện quy định về tài sản số, bao gồm: xác định thu nhập từ token, nghĩa vụ báo cáo, kiểm toán và chế tài vi phạm.

Theo Avano, chỉ khi minh bạch nghĩa vụ tài chính và thuế, thị trường tài sản số mới có thể phát triển bền vững, tránh tái diễn những câu chuyện như AntEX/ Rabbit.